O GMINIE
Gmina Międzybórz leży w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego, pomiędzy pasmem Wzgórz Trzebnickich i obszarem Stawów Milickich od zachodu oraz pasmem Wzgórz Ostrzeszowskich od wschodu. Obszar Gminy obejmuje fragmenty Wzgórz Twardogórskich oraz Obniżenia Sycowskiego. W części zachodniej walorem krajobrazowym jest urozmaicona rzeźba terenu wraz z różnymi punktami widokowymi. Samo miasto położone w obniżeniu terenowym, posiada jedną z ładniejszych panoram, której ciekawym punktem jest Wzniesienie Zbójnika ( 272 m n.p.m. )
To przede wszystkim obszar o wysokich walorach przyrodniczo - krajobrazowych i malowniczym położeniu, którego niewątpliwe atuty to duże obszary leśne i czyste powietrze. Okolice Międzyborza są dobrze znane zbieraczom grzybów i jagód oraz myśliwym. To doskonałe miejsce do wypoczynku rodzinnego, a także dla tych, którzy chcieliby się tu osiedlić.
Dzisiejszy Międzybórz i okolice to przede wszystkim zagłębie meblarstwa. Na terenie Gminy działa też zakład przetwórstwa rolno-spożywczego - Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska - jedyna w powiecie oleśnickim . Z uwagi na niską bonitację gleb i małą opłacalność produkcji rolniczej zmniejsza się rola rolnictwa w działalności gospodarczej Gminy, co z kolei przyczynia się do tego, iż zdecydowana większość mieszkańców utrzymuje się z działalności pozarolniczej.
Miasto w powiecie oleśnickim, województwo dolnośląskie położone przy drodze krajowej nr 25 łączącej aglomerację wrocławską z Ostrowem Wielkopolskim i Kaliszem stwarza możliwości rozwojowe dla przedsiębiorców.
Dane statystyczne
* Powierzchnia: 8862 ha
* Ludność gminy: 5.085 w tym miasta - 2.347
* 13 sołectw: Bąków, Bukowina Sycowska, Dziesławice, Hałdrychowice, Kamień, Klonów, Kraszów, Królewska Wola, Ligota Rybińska, Niwki Kraszowskie, Niwki Książęce, Oska Piła, Ose
* Użytki rolne: stanowią ok. 46,14 % powierzchni gminy
* Liczba gospodarstw rolnych: ok. 548
* Lasy: zajmują ok. 44,55 % powierzchni gminy
Administracyjnie Gmina należy do powiatu oleśnickiego. Graniczy z następującymi jednostkami terytorialnymi:
od południa - z gminą Syców,
od zachodu - z gminą Twardogóra,
od północy - z gminą Sośnie,
od wschodu - z gminą Kobyla Góra.
HISTORIA
Miasto wzmiankowane w XII w. lokowane prawdopodobnie na początku XIV w. a od ok 1340 r. siedziba kasztelanii i posiadające prawa targowe. Jako miasto przygraniczne, Międzybórz był miastem obronnym, otoczonym murem.
Dzieje Międzyborza i okolic są ściśle związane z jego położeniem na pograniczu Śląska i Wielkopolski. Region ten był obszarem wpływów, rywalizacji i konfliktów między sąsiadującymi państwami. Po okresie piastowskim tereny te należały kolejno do Czech, Austrii i Niemiec. Przez długie lata Międzybórz wchodził w skład Księstwa Oleśnickiego. Tutaj książęta oleśniccy mieli swoją siedzibę - zamek wybudowany w latach czterdziestych XIV w., który spłonął w XVIII w. Później ziemia międzyborska podzieliła los całego Dolnego Śląska, stając się najpierw prowincją Prus, a potem Cesarstwa Niemieckiego. Taki stan rzeczy trwał aż do 1945 roku. Po zakończeniu II wojny światowej ziemia międzyborska powróciła w granice państwa polskiego.
Współczesne społeczeństwo Międzyborza ukształtowało się z osadników z centralnej Polski, kresów wschodnich, jak również repatriantów niemieckich, którzy po przejściu frontu powrócili do swych domostw.
WAŻNIEJSZE ZABYTKI:
- drewniany barokowy kościół w Dziesławicach, pochodzący z XVII w. We wnętrzu zachował się barokowy drewniany ołtarz z początku XVIII w. oraz drewniana tablica erekcyjna, prawdopodobnie z 1492 r.,
- kościół ewangelicki p.w. Krzyża Świętego z barkową wieżą w Międzyborzu, pochodzący z XV w, przebudowany w 1839 roku w stylu klasycystycznym. W pobliżu kościoła znajduje się fragment ceglanego muru obronnego z I poł. XVI w.,
- kościół rzymskokatolicki p.w. św. Józefa w Międzyborzu wybudowany pod koniec XIX w. w stylu neogotyckim. W kościele znajduje się ambona z XIX w., rzeźby 4 ewangelistów oraz zabytkowe przedmioty kultu religijnego,
- zespół podworski z początku XX w., składający się z dworku wzniesionego na pocz. XX w. oraz spichlerza z II poł. XVIII w. - obecnie obiekty Zespołu Szkół Rolniczych w Międzyborzu
- drewniane zabudowania gospodarcze z XIX w. w Niwkach Książęcych
- grodzisko wczesnośredniowieczne „Szwedzka Góra” w okolicach Dziesławic pochodzące z okresu kultury łużyckiej,
- XIX - wieczne pałace w Hałdrychowicach i Kraszowie wraz z parkami podworskimi.
INNE ZABYTKI:
- budynek Punktu Lekarskiego w Bukowinie Sycowskiej - I ćw. XX w.,
- mentarz w Bukownie Sycowskiej - kaplica nagrobkowa rodziny Nirger z końca XIX w.,
- cmentarz ewangelicki w Międzyborzu - zabytkowa kaplica z I poł. XIX w. oraz
- grobowce z XVIII i XIX w.
ZABYTKOWE PARKI:
- Ose, park pałacowy wpisany do rejestru zabytków, założony w XVIII, poszerzony w XIX w. Do chwili obecnej zachował się w stanie szczątkowym z nielicznym drzewostanem - zlokalizowany w centrum wsi (droga gruntowa koło kapliczki),
- Kraszów, pozostałości parku dworskiego z końca XIX w., z pojedynczymi zachowanymi starymi drzewami - zlokalizowany w centrum wsi naprzeciw szkoły.
WALORY PRZYRODNICZE
Roślinność gminy Międzybórz jest w dużym stopniu zróżnicowana. Spośród zanotowanych 150 gatunków roślin, około 50 to zbiorowiska naturalne, czyli ukształtowane bez udziału człowieka. Są nimi fitocenozy leśne, wodne i bagienne. Pozostałe środowiska powstały pod wpływem czynników zależnych od człowieka. Zarówno jedne, jak i drugie rozwijają się na siedliskach mocno przeobrażonych, bądź nowo utworzonych. Należą do nich między innymi: zespół sitowia leśnego, łąki, wrzosowiska znajdujące się na poboczach dróg leśnych.
Lasy zaliczane są do dzielnicy przyrodniczo-leśnej Wzgórz Dolnośląskich, położonych w Krainie Śląskiej. Stanowią one ponad 40% powierzchni gminy Międzybórz. Na całym obszarze lasów przeważają bory mieszane sosnowo-dębowe, bory suche i las mieszany oraz młode sośniny. Lasy charakteryzują się urozmaiconymi podszytami i dobrze rozwiniętym runem leśnym. Przeważają lasy o bardzo dobrych i dobrych walorach dla rekreacji.
W gminie Międzybórz znajduje się niewiele gatunków płazów i ssaków. Występujące gatunki płazów to: huczek ziemny, grzebuszka ziemna, żaba wodna. Występujące gatunki ssaków to: dzik, jeleń, sarna i łasica.
Ciekawostką jest to, że na terenie gminy występują aż 94 gatunki ptaków lęgowych lub przypuszczalnie lęgowych. Stwierdzone gatunki należą do 12 rzędów: brodzące, blaszkodziobe, drapieżne, kuraki, żurawiowe, gołębiowate, siewkowe, kukułkowate, krótkonogie, kraskowate, dzięciołowe, wróblowate. Wśród odnotowanych gatunków ptaków na uwagę zasługują: bocian biały, bocian czarny, cyranka, krakwa, gołębiarz, pustułka, żuraw, sieweczka rzeczna, czajka, rycyk, krwawodziób, samotnik, turkawka, dudek, paszkot.
Na terenie gminy Międzybórz występują następujące przyrodnicze obszary i obiekty chronione:
- obszar chronionego krajobrazu „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska”
- największy obszar chroniony w zlewni Baryczy w byłym województwie kaliskim, o powierzchni 68.000 ha, w tym ok. 31.400 ha (46,2%) lasów.
- rezerwat „GOLA” - położony na terenie leśnictwa Bukowina Sycowska - powierzchnia leśna 11,77 ha. W drzewostanach rezerwatu największy udział mają świerk, sosna oraz jodła. Duże powierzchnie zajmują bogate w gatunki, wielowarstwowe i wielogeneracyjne drzewostany z udziałem świerków, jodeł, buków, grabów i dębów, które osiągają tu bardzo duże rozmiary.
TURYSTYKA
Ziemia międzyborska to rejon o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych, predysponowany do rozwoju turystyki i rekreacji. Niewątpliwym atutem, zachęcającym do zwiedzenia okolic Międzyborza, jest malownicze położenie na skraju Wzgórz Twardogórskich, z licznymi pagórkami i obniżeniami terenowymi. W miejscowości Ose, przysiółek Górzyca, znajduje się Wzgórze „Zbójnik” - najwyższe wzniesienie Wzgórz Twardogóskich (272 m n.p.m).
Ponadto wzniesienia, stanowiące punkty widokowe, znajdują się w miejscowościach Kraszów i Bukowina Sycowska. Miasto Międzybórz położone jest w obniżeniu terenowym, a z okolicznych wzgórz można oglądać jego malowniczą panoramę.
Dominującym walorem wypoczynkowym gminy Międzybórz są duże obszary leśne (ponad 44,55% powierzchni Gminy), należące do kompleksu promocyjnego „Lasy Rychtalskie”. Na terenie leśnictwa Bukowina Sycowska, ok. 1 km od wsi Gola Wlk., znajduje się rezerwat „Gola”. Jest to rezerwat leśny o pow. 11,7 ha, założony w 1956r., z pięknymi okazami buków, świerków i grabów. Przeciętny wiek drzewostanu wynosi ok. 130 lat. Ciekawostką jest „diabelski kamień” - głaz narzutowy, znajdujący się w lesie przy drodze gruntowej Niwki Kraszowskie - Kraszów, z którym związana jest legenda o Międzyborzu. Drugi głaz narzutowy leży w kompleksach leśnych w pobliżu wsi Bukowina Sycowska.
Atrakcyjność turystyczną Międzyborza zwiększa jego dogodne położenie komunikacyjne przy drodze krajowej nr 25, w niewielkiej odległości od dużych aglomeracji miejskich, tj. Wrocławia Kalisza, Ostrowa Wielkopolskiego i Oleśnicy.
Przez Gminę przebiega trasa turystyczna Krotoszyn-Odolanów-Sośnie-Międzybórz-Antonin, natomiast przez miejscowość Niwki Książęce prowadzi szlak rowerowy Sośnie-Kobyla Góra. Opracowano przewodnik tras i ścieżek rowerowych na terenie powiatu oleśnickiego, w tym również gminy Międzybórz.
Jesteśmy w trakcie przygotowywania nowych ścieżek rowerowych na terenie Gminy.
